به گزارش پیام خانواده   قانون جوانی جمعیت اکنون به مرجع اصلی سیاست گذاری در امور جمعیتی و خانواده در کشور تبدیل شده است؛ روح حاکم بر این قانون مناسب سازی فضای جامعه و خانواده برای زیست اجتماعی مناسب بویژه برای زنان و مادران است تا با ترغیب احاد جامعه برای تشکیل خانواده و تحکیم بنیان آن، زمینه را برای بهبود آهنگ رشد جمعیت فراهم آورد.

یکی از این مناسب سازی ها به امور مربوط به زنان شاغل دارای فرزند خردسال باز می گردد که در ماده ۲۲ قانون جوانی جمعیت به آن اشاره شده است به طوری که بر اساس آن همه دستگاههای مشمول ماده (۲۹) قانون برنامه ششم توسعه از جمله سازمان‌ها و شرکت‌هایی که شمول قانون بر آنها مستلزم ذکر نام است و همچنین تمام شرکت‌ها و مؤسسات وابسته به آنها موظفند ظرف شش ماه پس از ابلاغ این قانون به منظور تکریم و حفظ حقوق مادر و کودک، با طراحی، احداث و تجهیز تمامی ساختمانها و اماکن عمومی، خدماتی و آموزشی و رفاهی تحت اختیار یا نظارت خود، اقدام به تأمین فضای مناسب جهت رفع نیازهای نوزادان، کودکان و مادران باردار جهت استراحت، شیردهی و نگهداری کودکان نمایند.

این ماده از قانون همزمان دو هدف را دنبال می کند؛ نخست سلامت کودک به عنوان آینده ساز این کشور که می بایست از تغذیه صحیح و سالم که همان شیر مادر است بهره ببرد و دوم سلامت مادر به عنوان یک نیروی مولد و فعال در خانه و جامعه زیرا باید توجه داشت که زنان به عنوان نیمی از جمعیت جامعه نقش مهمی در خانواده ایفا می کنند؛ زنان در برابر سلامت خود و خانواده نقش اساسی دارند و با ایفای درست نقش خود شادی و نشاط را به خانه و در پی آن جامعه تزریق می کنند؛ بهبود سلامت زنان افزایش کیفیت زندگی را در پی دارد.

در جامعه ایران اسلامی نیز نقش زنان همواره به عنوان پایه و اساس خانواده در نظر گرفته شده و این امر بر مسئولیت آنان و تلاش برای افزایش سلامتی شان می افزاید؛ با توجه به اهمیت موضوع، ایرنا در هفته سلامت زنان با یک متخصص حوزه زنان به گفت و گو نشست.

ضرورت ایجاد فضای مناسب شیردهی مادران شاغل

فرناز مشیری جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی در این گفت و گو با بیان اینکه شیردهی احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان شیرده نسبت به سایرین، را کاهش می‌دهد؛ گفت: بر اساس ماده ۲۲ قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، تمامی ادارات و سازمان‌ها موظفند زیر ساخت‌های مناسب در مورد حمایت از مادران شیرده و فضای اختصاصی برای استراحت و شیردهی را فراهم کنند.

در اغلب کشورهای جهان به تغذیه انحصاری با شیر مادر طی ۶ ماه نخست تولد همچنین تکمیل شیردهی برای حداقل یک سال و حداکثر تا ۲ سالگی تاکید می‌شود

وی با تاکید بر اینکه شیردهی مادران موجب افزایش سلامت مادر و کودک می شود؛ اظهار داشت: در اغلب کشورهای جهان به تغذیه انحصاری با شیر مادر طی ۶ ماه نخست تولد همچنین تکمیل شیردهی برای حداقل یک سال و حداکثر تا ۲ سالگی تاکید می‌شود و این نکته مهم در قرآن کریم و گفته‌های بزرگان علم بارها مورد تاکید قرار گرفته است.

به گفته وی، در حالی‌که فواید تغذیه با شیر مادر بسیار زیاد است، اما به عنوان مثال در کشور سودان تنها ۶۲ درصد نوزادان طی شش ماه نخست تولد خود از شیر مادر تغذیه می‌کنند که موجب ضعف سیستم ایمنی و تهدید سلامت ناشی از سوء تغذیه می شود.

مشیری افزود: سال‌هاست که با وجود برنامه‌های کشوری و بیمارستان‌های دوستدار مادر و کودک به این موضوع مهم در ایران توجه ویژه شده است و تغذیه مناسب کودکان در هزار روز نخست زیست، یعنی از زمان لقاح تا ۲ سالگی پایه‌ای عالی برای آغاز زندگی سالم و فرصتی حیاتی برای رشد مناسب کودک محسوب می‌شود.

لزوم حمایت‌های همه جانبه از مادران شیرده در محیط منزل، محل کار و اجتماع

وی ادامه داد: طی ۶ ماه نخست زندگی، شیر مادر به‌تنهایی برای رشد و نمو کودک کافی و به‌گونه‌ای یک واکسن ایمنی‌زا در برابر بسیاری از امراض محسوب می شود، در این بین حمایت‌های همه جانبه از مادران شیرده در محیط منزل، محل کار و اجتماع باید بگونه ای باشد که فرهنگ‌سازی مناسب برای این اقدام انسانی و آینده ساز هموار شود.

این متخصص زنان می‌گوید: هر سال هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر بوسیله یک عنوان و شعار اختصاصی نامگذاری و گرامی داشته میشود که امسال این شعار «نگاهی نو به شیردهی مادران شاغل در خانواده، محل کار و جامعه» در نظر گرفته شده است.

به گفته وی، با توجه به ماده بیست و دو قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده، تمامی ادارات و سازمان‌ها موظفند زیر ساخت‌های مناسب در مورد حمایت از مادران شیرده و فضای اختصاصی برای استراحت و شیردهی به منظور ارتقا برنامه ترویج تغذیه با شیر مادر را فراهم سازند.

مشیری ادامه داد: موضوع شیردهی در ارتباط با تاثیرگذاری چالش‌های اشتغال و محیط کار از اهمیت بالایی برخوردار است و بر اساس آمار تنها چهل و دو کشور جهان تسهیلات و فضای مناسب جهت شیردهی مادران شاغل را فراهم کرده و تسهیلات شیردهی در محل کار را اجباری نموده است.

این متخصص زنان، زایمان و نازایی افزود: مطابق آمار، تغذیه ناکافی با شیر مادر عامل حدود ۱۶ درصد از مرگ و میر کودکان است، بررسی‌های جهانی حاکیست میزان شیردهی مادران نسبت به اهداف تعیین شده جهانی در برنامه حمایتی سلامت مادر و کودک همچنان با هدف نهایی تعیین شده تا سال ۲۰۳۰ میلادی اختلاف آماری دارد و بر اساس بررسی‌هایی که در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۵-۲۰۲۱ میلادی روی کودکان تازه متولد شده انجام شده است، فقط حدود ۴۷ درصد این نوزادان در یک ساعت ابتدای تولد از شیر مادر تغذیه کردند در صورتی که باید این رقم تا سال ۲۰۳۰ میلادی به ۷۰ درصد برسد.

به گفته این متخصص، شاخص یاد شده برای نوزادان زیر ۶ ماه، حدود ۴۸ درصد است که تا سال ۲۰۲۵ میلادی باید به ۵۰ درصد ارتقا یابد.

وی تاکید کرد: بر اساس همین آمار، ۷۰ درصد زنان در طول یکسال بعد از تولد فرزند خود بطور مستمر به او شیر دادند و در خصوص ۲ سال شیردهی کامل این آمار ۴۵ درصد است که باید تا سال ۲۰۳۰ به رقم ۶۰ درصد برسد، سازمان بهداشت جهانی پیوسته بر شروع زود هنگام شیردهی یکساعت پس از تولد، تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و ادامه آن تا ۲ سالگی توصیه دارد؛ با این حال کمتر از نیمی از نوزادان در کشورهای کم درآمد و متوسط، بطور مطلوب با این استانداردها تغذیه می‌شوند از این‌رو بیماری‌های عفونی مانند اسهال و ذات الریه علت اصلی مرگ و میر در پنج سال ابتدای تولد کودکان در این کشورها است.

فقط پنج درصد زنان بطور فیزیولوژیکی دچار عارضه ناکافی بودن تولید شیر هستند و اغلب مادران شیرده به دلیل تصور و خیال اینکه شیر آنان ناکافی است فرزند خود را به شیرخشک وابسته می‌کنند و متاسفانه شیردهی خود را قطع می‌کنند.

مشیری افزود: باید دانست که هیچ ممنوعیتی برای شیردهی و تغذیه نوزاد با شیر وجود ندارد؛ تنها در مواردی از ابتلا مادر به بیماری ایدز و عفونت اچ.تی.ال.وی، استفاده از شیرخشک یا شیرصناعی برای نوزاد توصیه شده است، البته حتی در کشورهای فقیر با وجود ابتلا مادر به ایدز نیز اجازه تغذیه شیرخوار با شیر مادر حداقل ۶ ماه و حتی تا یکسالگی وجود دارد.

به گفته وی، در خصوص سایر مشکلات مربوط به شیردهی باید دانست که یکی از مهمترین علل امتناع نوزاد از شیر خوردن، عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی است. عامل دیگر بیماری مادر و کاهش حجم تولید و کیفیت شیردهی مادر است.

وی درباره ناکافی بودن شیر مادر برای نوزاد نیز گفت: فقط پنج درصد زنان بطور فیزیولوژیکی دچار عارضه ناکافی بودن تولید شیر هستند و اغلب مادران شیرده به دلیل تصور و خیال اینکه شیر آنان ناکافی است فرزند خود را به شیرخشک وابسته می‌کنند و متاسفانه شیردهی خود را قطع می‌کنند.

مشیری معتقد است، کمک به مادر یک نوزاد نارس با حمایت‌های آموزشی و آشنایی با مشکلات احتمالی می‌تواند فرصت تغذیه‌ای خوبی برای فرزند او ایجاد کند.

کمک به مادر در ساعات اولیه پس از زایمان یک فرصت طلایی برای حمایت از نوزاد و داشتن فرزندی سالم به شمار می‌رود
به گفته وی، ترس از تغییرات فیزیولوژیک بعد از شیردهی، چالش بزرگ دیگری است که مانع شیردهی مادر به نوزاد خود می‌شود که متخصص زنان و مشاوران دلسوز با تشریح اهمیت و ارجحیت شیردهی برای سلامت نوزاد و کاهش احتمال ابتلا به سرطان سینه در زنان شیرده نسبت به سایرین، می‌تواند تا حدودی قابل کنترل باشد.

این متخصص زنان، زایمان و نازایی یادآور شد: کمک به مادر در ساعات اولیه پس از زایمان یک فرصت طلایی برای حمایت از نوزاد و داشتن فرزندی سالم به شمار می‌رود.

وی افزود: همچنین نزدیک نگهداشتن مادر و نوزاد در ساعت پس از تولد، فضای عاطفی مناسبی جهت تشویق تغذیه با شیر مادر ایجاد می‌کند و نباید از هیچ فرصتی در راستای ترویج تغذیه با شیر مادر غافل شد.

این جراح و متخصص زنان، زایمان و نازایی یادآور شد: امروزه بواسطه مشکلات اقتصادی و معیشتی یا اشتغال مادران باید شرایطی فراهم کرد تا مکان امن جهت شیردهی و استراحت اختصاصی مادران شیرده ایجاد کرد و یا مرخصی‌های ساعتی جهت شیردهی را بگونه‌ای تسهیل و محیا ساخت.

وی ابراز امیداری کرد که با رعایت برخی نکات ساده اما مهم در زندگی زنان و مادران، فرصت‌های مناسبی برای داشتن نسلی سالم و توانا در کشور ایجاد شود.